KONTAKIZUNA:

ESTI LEXARTZA ARTZA CHIAPASETIK

ZAPATISTEN ESKOLATXOA (CARACOLETAN)

«...Sexta Declaración de la Selva Lacandona...Bueno, pues nosotros los zapatistas del EZLN nos levantamos en armas en enero de 1994 porque vimos que ya está bueno de tantas maldades que hacen los poderosos, que sólo nos humillan, nos roban, nos encarcelan y nos matan, y nada que nadie dice ni hace nada. Por eso nosotros dijimos que "¡Ya Basta!", o sea que ya no vamos a permitir que nos hacen menos y nos traten peor que como animales. Y entonces, también dijimos que queremos la democracia, la libertad y la justicia para todos los mexicanos, aunque más bien nos concentramos en los pueblos indios. Porque resulta que nosotros del EZLN somos casi todos puros indígenas de acá de Chiapas, pero no queremos luchar sólo por su bien de nosotros o sólo por el bien de los indígenas de Chiapas, o sólo por los pueblos indios de México, sino que queremos luchar junto con todos los que son gente humilde y simple como nosotros y que tienen gran necesidad y que sufren la explotación y los robos de los ricos y sus malos gobiernos aquí en nuestro México y en otros países del mundo...»

Guatemalan ezagutu nuen neska brasildar batek hitz egin zidan escuelita zapatistari buruz, eta berak eman zidan kontaktua urte bukaeran egingo zenera joateko gonbidapena eskatzeko. Zapatisten Caracol batean egoteko aukera izango nuela esan zidan; bertatik bertara ezagutzeko nola bizi diren.
Horrela jakin nuen zapatisten caracolei buruz. Eta hara joan ginen, Larraitz eta biok, urte hasieran, hori zer izango zen jakin barik.

CHIAPASEKO ALTXAMENDUA
Ez da zaila ulertzea zerk eraman zituen Chiapaseko herri indigenak (tzeltal, tzotzil, chol eta tojolabal) altxamendura 1994an.
Mendeetan euren lurrean alboratuak, ikusezinak, eskubide gabeko herritarrak. Hamar urte eman zituzten antolatzen kalera irten orduko, eta asko da ordutik hona ibili direna.
Argi dute zer nahi duten eta horrela azaltzen dute: "...guk, zapatistok, sozialismoaren alde edo zeren alde egiten dugu borroka? Guk diogu: guk ez dakigu zergatik esaten den sozialismoa, guk gura duguna da: lurra, osasuna, etxebizitza, lana, jana, informazioa, kultura, independentzia, hezkuntza, askatasuna, bakea, justizia, demokrazia, ez dakigu horren izena sozialismoa edo paradisua den, izenak berdin digu, guk 13 eskakizunak bete nahi ditugu."

ZAPATISTEN ESKOLA

Hori da guri erakutsi zigutena eta gurekin konpartitu nahi izan zutena: euren eguneroko bizimodua eta borroka berreskuratutako lurretan.
Lurrak ematen die jatekoa eta badakite zaindu egin behar dutela. Horregatik, lanean ari dira berreskuratutako lurretan pestizidarik erabili ez dadin.
Ez dute onartzen Mexikoko gobernu txarra, ezta bertatik datorren ezer. Eta horretarako, gobernu autonomo bat eratu dute, zazpi puntutan oinarrituta:
1. Zerbitzatu, ez baliatu
2. Ordezkari izan, eta ez beste baten lekua hartu
3. Eraiki, ez eraitsi
4. Bete, ez agindu
5. Proposatu, ez derrigortu
6. Konbentzitu, ez irabazi
7. Jaitsi, ez igo
Oztopo eta traba asko aurkitzen ari dira bidean; ez daukate formula magikorik; akatsak eta hanka-sartzeak onartzen dituzte eta hobetzeko ari dira lanean.

IKASLE GISA IKASI DUGUNA
Kanpotik ikusita, zaila da ikustea aurrera egiteko egiten ari diren ahalegina; bertan zaudenean, aldiz, nabarmena da.
Ikasleontzako, gure bizimodu erosoetatik gure aititite eta amamen bizimodura joatea modukoa izan zen. Euren egunerokoa ezagutzeko aukera izan genuen, etxeetako lana, ortuak, auzolanak... Zelan bizi diren ikusteko aukera eman ziguten, gurekin konpartitu zuten guztia: etxea, jana, familia... eta borroka, badakitelako zabaldu egin behar dutela, txikiak izanagatik handia delako egiten ari direna.
Asko da ikasi genuena. Gure zalantzak argitzen saiatzen ziren beti eta, askotan hizkuntza traba izan arren, gaztelania ez delako haien hizkuntza, elkar ulertzera heldu ginela esango nuke.
Behin eta berriz esaten ziguten hor herriak agintzen duena bete egin behar duela euren gobernuak; eta horrela ez denean izan gauzak txarto joan direla. Eta, horregatik, adibide moduan, elkartasunetik dirua hartzen badute eurek erabakitzen dute horrekin zer egin. Ez direlako kanpotik etorri behar haien beharrak zeintzuk diren esatera.

ONDORIOAK

Gizon-emakume hauen duintasuna gure bihotzetara heldu zen zuzenean.
Ikasle moduan orain gure lana da ikasi eta ikusi duguna gure herrietan eta erakundeetan ezagutaraztea.
Zazpi eguneko bizi-esperientzia izan zen; pozik baina apur bat sinesgaitz heldu ginen eta negarrez alde egin genuen, berriro ikusiko ez ditugun betirako lagunak han utzita.

En este relato, Esti nos cuenta su experiencia en la escuelita de Chiapas; la vida en un caracol. Quienes viven allí tienen reivindicaciones claras: tierra, salud, vivienda, trabajo, alimentos, información, cultura, independencia, educación, libertad, paz, justicia y democracia. Durante una semana, las personas que allí viven han compartido todo (casa, comida, familia…) con quienes han ido a participar en la escuelita (unas 2.500 personas). Una experiencia que ha llegado a los corazones de estas personas llegadas de fuera, de un mundo lleno de comodidades a un tipo de vida parecido al de la época de nuestras abuelas y nuestros abuelos, cuando no había agua corriente ni luz eléctrica en las casas, o se limpiaba la ropa en el río. Es una comunidad que lucha por su tierra, la cual respetan por encima de todo porque saben que es la base de su sustento.

GORA CHIAPASEKO HERRI INDIGENAK!!  GORA EZLN!!